YAKLAŞIK MALİYET
Yaklaşık Maliyet; proje aşamasındaki bir işin, içeriğinde bulunan tüm iş kalemlerinin miktarları ile bahsi geçen iş kaleminin, kamu kurumlarının yayınladığı pozlardan veya çeşitli yöntemlerle (benzer pozdan analiz, piyasa araştırması) bulunan birim fiyatlarının çarpılması sonucu hesaplanan tutardır.
YAKLAŞIK MALİYET HESAPLAMA
2003 yılında yürürlüğe giren 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 9.maddesinde, mal ve hizmet alımı ile yapım işlerinin ihalesi yapılmadan önce idareler tarafından, her türlü fiyat araştırmasını yaparak katma değer vergisi hariç olarak yaklaşık maliyet hesabını ve dayanaklarıyla beraber işe ait yaklaşık maliyet hesap cetveli düzenlenmesi gerekliliği belirtilmiştir. Yaklaşık maliyet hesaplama işlemi sonrası, proje eşik değere göre değerlendirilerek, ihale idari değişkenleri ( ilan süresi, bilanço istenme durumu vb.) belirlenir.
Yapım işlerinde yaklaşık maliyet tespit aşamaları;
- Projelerin ve teknik şartnamelerinin hazırlanması,
- Mahal Listelerinin hazırlanması,
- Metrajların hesaplanması,
- Birim fiyat, analiz işlemleri,
- Yaklaşık maliyet hesap cetveli düzenlenmesi dir.
İhale ilk oturum öncesi yaklaşık maliyet gizliliğinin korunması zorunludur. Bu nedenle idarelerce tespit edilen yaklaşık maliyet ilan edilmez ve ihale onay belgesi ve yaklaşık maliyet hesap cetveli dışında kalan ve istekliler tarafından temin edilebilecek dökümanlarda yaklaşık maliyet tutarı yer almaz. Yaklaşık maliyetin tespitinde danışmanlık hizmeti alınmış ise, ilgili firma yaklaşık maliyetin gizlilik esasından dolayı; söz konusu yapım işinin ihalesine giremez. İhale ilk oturumunda geçerli teklif olmaması hâlinde yaklaşık maliyet açıklanmadan ihale iptal edilir ve gizlilik esası bu durumda da sağlanmış olur.
YAKLAŞIK MALİYETİN ÜSTÜNDE TEKLİF VERİLMESİ
İhale ilk oturumunun tamamlanmasının ardından yaklaşık maliyet idarece açıklanır ve yaklaşık maliyetle beraber ihaleye verilen tekliflerin de formülünde yer aldığı sınır değer hesaplanır. Sınır değerin altında kalan teklifler, aşırı düşük teklif olarak değerlendirilir ve teknik şartnamede aksi belirtilmedi ise değerlendirme dışı bırakılır. Yaklaşık maliyetin üzerinde teklif verilmesinin ise kabul edilebilir limitleri vardır. Yaklaşık maliyetin %120 sinden yüksek teklifler aşırı yüksek teklif olarak değerlendirilip teklif tutarı değerlendirme dışı bırakılırken, bu oranı aşmamış tekliflere işin ihale edilebilmesine kamu ihale kanununa göre herhangi bir engel olmamasına karşın, idare insiyatifine (ihale rekabet şartları, kamu yararı gibi nedenler) göre değişken kararlara tabi olabilir. Burada kamu kurumları çoğunlukla ihale iptali seçeneğini uygular.